Polska bez euro rośnie szybciej niż gdyby była w strefie euro.

Mit

To prawda, że polska gospodarka rośnie w szybszym tempie niż gospodarka strefy euro. Nie wynika to jednak z faktu posiadania własnej waluty.

Na tempo wzrostu gospodarczego kraju wpływa jednocześnie wiele różnych czynników. Jedną z najpowszechniej przyjmowanych teorii, które tłumaczą, dlaczego jedne kraje rozwijają się wolniej, a inne szybciej, jest teoria wzrostu gospodarczego i jej model wzrostu, opracowany przez Roberta Solowa w latach 50-tych ubiegłego wieku. Teoria ta ma zastosowanie również w porównaniu rozwoju Polski i krajów strefy euro.

Zgodnie z nią, za różnice w tempie wzrostu gospodarczego odpowiadają, obok postępu technicznego, przede wszystkim różnice w wyposażeniu w kapitał. Uboższe kraje rozwijają się szybciej, ponieważ dysponują mniejszymi zasobami kapitału. Może się to wydawać kontrintuicyjne, ale w takiej sytuacji każdy przyrost produkcji „rozkłada” się na mniejszą liczbę jednostek kapitału niż w państwie bogatym, które już na starcie miało dużo kapitału. Stopa przychodu (zwrot) z inwestycji jest tam więc wyższa niż w kraju bogatszym.

Uboższym krajom Unii Europejskiej łatwiej jest osiągnąć wyższy wzrost gospodarczy niż krajom już bogatym. (1) Polska jest obecnie uboższa niż kraje strefy euro, co powoduje, że może szybciej „doganiać” bogatsze kraje. Efekt ten jest potęgowany przez zyski ze współpracy gospodarczej w ramach Unii Europejskiej.

Według różnych szacunków, łączny przyrost PKB, wynikający z członkostwa Polski w UE w latach 2004-2020, szacuje się na ponad 2 biliony złotych, co przekłada się na około 1 punkt procentowy* wzrostu gospodarczego rocznie. (2,3,4) Integracja z Unią Europejską jest zatem ważnym czynnikiem, który w ostatnich latach pozytywnie wpływał na tempo naszego wzrostu gospodarczego.

Co więcej, liczne badania ekonomiczne pokazują, że wprowadzenie euro powoduje zwiększenie się PKB.  Dzieje się tak dlatego, że euro pozytywnie wpływa na liczbę inwestycji zagranicznych i handel międzynarodowy, zmniejszając ryzyko kursu walutowego (więcej pisaliśmy o tym tutaj i tutaj). (5,6,7)

* punkt procentowy – jednostka różnicy między wartościami jednej wielkości a drugiej wielkości, podanymi w procentach. Różnica wyrażona w punktach procentowych nie jest tożsama z rzeczywistą zmianą procentową. Dla przykładu, zmiana z 10% na 20% to wzrost o 10 punktów procentowych (ale jednocześnie jest to wzrost procentowy o 100% bo 20% to dwa razy więcej niż 10%).

  1. Solow, M. (1956) ‘A Contribution to the Theory of Economic Growth’, MIT Press, The Quarterly Journal of Economics, Vol. 70, Nr 1, s. 65-94
  2. Rosati, D. (2022) Euro. Mity i Fakty, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 258-267
  3. Czerwiński, A. (2019) 15 lat Polski w Unii Europejskiej – bilans, Polski Instytut Ekonomiczny oraz Błaszczyk, B., Golinowska, S., Kowalski, P. (red.) Balcerowicz, E., Cylwik, A. (współpr.) (2020) Nasza Europa. 15 lat w Unii Europejskiej, CASE
  4. Morawski, I. (2019) ‘Wpływ integracji europejskiej na polską gospodarkę’, in.europa oraz Campos, N.F., Coricelli, F., Moretti, L. (2019) ‘Institutional integration and economic growth in Europe’, Journal of Monetary Economics, Vol. 103, s. 88-104
  5. Baldwin, R., De Santis, R.A., DiNino, V., Fontagné, L., Taglioni, D. (2008) ‘Study on the importance of the euro on trade and foreign investment’, European Economy: Economic paper 321
  6. Brouwer, J., Paap, R., Viaene J.M. (2008) ‘The trade and FDI effects of EMU enlargement’, Journal of International Money and Finance, Vol. 27, Nr 2, s. 188-208. Dostępne: https://EconPapers.repec.org/RePEc:eee:jimfin:v:27:y:2008:i:2:p:188-208 [Data dostępu 18.10.2022]
  7. Azad, N.A., Kunroo, M.H., Sofi, I.A. (2016) ‘Trade implications of the Euro in EMU countries: A panel gravity analysis’, Empirica. Journal of European Economics, Vol. 43, Nr 2, s. 391-414. Dostępne: https://link.springer.com/article/10.1007/s10663-016-9334-6 [Data dostępu 18.10.2022]